Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 03/02/2023 của Chính phủ chính thức triển khai Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023. Ngày 12/3/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII - Provincial Innovation Index). Đây là lần đầu tiên, bộ chỉ số này được công bố và bảng xếp hạng đã thể hiện tương đối chính xác hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) của 63 tỉnh, thành phố. Theo đó, Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là 2 địa phương đạt chỉ số PII cao nhất cả nước. Tỉnh Đồng Nai xếp thứ 13 với 44.44 điểm.
- Bức tranh tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KH-CN và ĐMST
Theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh văn phòng Bộ KH&CN: Bộ chỉ số PII cung cấp bức tranh tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển KT-XH dựa trên KHCN&ĐMST của từng địa phương. Chỉ rõ các điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển KT-XH; Cung cấp cơ sở khoa học và bằng chứng để xây dựng và thực thi hiệu quả các chính sách nhằm thúc đẩy, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển KT-XH dựa trên KHCN&ĐMST ở địa phương; Đó cũng là thông tin tham khảo hữu ích để các nhà đầu tư, các doanh nghiệp quyết định quy mô, hình thức đầu tư tại địa phương; Góp phần nâng cao năng lực và kết quả ĐMST quốc gia; góp phần thực hiện Chiến lược phát triển KT-XH…
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh văn phòng Bộ KH&CN công bố chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương 2023 tại Techfest Dong Nai 2024
PII với 52 chỉ số thành phần, chia làm 7 trụ cột, trong đó có 7 chỉ số về thể chế; 7 chỉ số về nguồn nhân lực và nghiên cứu; 5 chỉ số về cơ sở hạ tầng; 7 chỉ số về trình độ phát triển của thị trường; 9 chỉ số về trình độ phát triển của doanh nghiệp; 9 chỉ số về sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; 8 chỉ số về tác động.
Tại Nghị quyết số 10/NQ-CP ngày 03/02/2022, Chính phủ đã giao Bộ KH&CN chính thức triển khai Bộ chỉ số PII trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023. Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao, Bộ KH&CN đã nghiên cứu, tham vấn ý kiến các bộ, cơ quan, địa phương và các chuyên gia để hoàn thiện Bộ chỉ số PII năm 2023 và đã tổ chức triển khai trên phạm vi toàn quốc. Tại Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 05/01/2024 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024, Chỉnh phủ giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bố trí nguồn lực, tích cực, chủ động phối hợp với Bộ KH&CN và các cơ quan liên quan để thu thập, cung cấp các dữ liệu tại địa phương và đặt mục tiêu cải thiện chỉ số ĐMST cấp địa phương hằng năm trong kế hoạch phát triển KT-XH của địa phương.
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chánh văn phòng Bộ KH&CN cũng cho biết, dữ liệu phục vụ xây dựng Bộ chỉ số PII 2023 được lấy từ hai nguồn chính: Số liệu thống kê, quản lý nhà nước được công bố chính thức từ các Bộ, cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức ở trung ương (có 39/52 chỉ số); các địa phương thu thập và cung cấp - kèm theo các tài liệu minh chứng (có 13/52 chỉ số). Trong giai đoạn thu thập dữ liệu, Bộ KH&CN đã tổ chức các hội thảo, buổi làm việc với các bộ, cơ quan trung ương để trao đổi thống nhất cách thu thập dữ liệu. Đối với các địa phương, Bộ KH&CN đã xây dựng bộ tài liệu hướng dẫn và tổ chức các buổi trao đổi, tập huấn cho các địa phương để thu thập các dữ liệu cũng như cung cấp các tài liệu minh chứng liên quan.
- Đồng Nai đứng thứ 13 cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo
Theo kết quả được Bộ KH&CN công bố, 10 địa phương đạt Chỉ số PII 2023 cao nhất cả nước (theo thứ tự từ cao đến thấp) gồm: Hà Nội (62,86 điểm), TPHCM (55,85 điểm), Hải Phòng (52,32 điểm), Đà Nẵng (50,70 điểm), Cần Thơ (49,66 điểm), Bắc Ninh (49,20 điểm), Bà Rịa - Vũng Tàu (49,18 điểm), Bình Dương (48,64 điểm), Quảng Ninh (48,03 điểm), Thái Nguyên (47,75 điểm). Địa phương có số điểm thấp nhất, xếp hạng 63 là Cao Bằng (22,18 điểm); trên Cao Bằng là Lai Châu (22,78 điểm), Gia Lai (25,83 điểm), Hà Giang (26,14 điểm)...Đồng Nai đứng thứ 13 cả nước với 44.44 điểm.
So với kết quả chung của cả nước, Điểm số PII của Đồng Nai có điểm đầu vào cao hơn mức trung bình chung (41,88/38,44). Ngoài ra, Đồng Nai có điểm số các trụ cột: Cơ sở hạ tầng; Trình độ phát triển của thị trường; Trình độ phát triển của doanh nghiệp; Sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; Tác động đều cao hơn mức trung bình chung của cả nước. Bên cạnh đó, tỉnh vẫn còn 2 chỉ số thấp hơn mức trung bình chung là: Thể chế; Vốn, con người và nghiên cứu phát triển.
Khung chỉ số PII
Kết quả đánh giá cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả PII 2023 với thực trạng phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu là các địa phương có điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi, có ngành công nghiệp, xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển, có hoạt động KH-CN và đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Ngược lại, thuộc nhóm cuối là các địa phương còn hạn chế trong phát triển kinh tế - xã hội, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên chưa thuận lợi cho phát triển, ứng dụng KH-CN và đổi mới sáng tạo vào phát triển kinh tế - xã hội.