Chủ nhân giải Nobel Hóa học 2022 truyền cảm hứng tại Việt Nam

Ngày 18/4, tại Nhà Điều hành ĐHQG-HCM, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐHQG-HCM đã đăng cai tổ chức lễ khai mạc Hội thi Olympic Hóa học sinh viên toàn quốc lần thứ 11, GS Morten Peter Meldal (ĐH Copenhagen, Đan Mạch), chủ nhân giải Nobel Hoá học năm 2022, lần đầu tiên đến Việt Nam khai mạc Hội thi và đã giao lưu, thuyết giảng về “Hóa học click” để lan tỏa kiến thức “Hóa học Click” đến nhà khoa học, giảng viên, sinh viên yêu thích ngành học này.

PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐHQG TP HCM trao đổi với GS. Morten Peter Meldal

Tham dự tại buổi lễ, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐHQG TP HCM chia sẻ nghiên cứu khoa học hiện nay còn nhiều ràng buộc, đặc biệt là về tài chính. Bây giờ ở Việt Nam theo thống kê cứ 4 người thì 1 học kinh tế quản lý, câu hỏi đặt ra là kinh tế quản lý có thực sự cần nhiều hơn những nhà khoa học không? Làm thế nào để định hướng cho người trẻ chọn con đường khoa học? GS Morten Peter Meldal cho hay ở Đan Mạch có rất nhiều quỹ tài trợ cho nghiên cứu đến từ các tập đoàn, công ty lớn, các quỹ sẽ tài trợ cho nghiên cứu cơ bản chứ không yêu cầu nghiên cứu ứng dụng, do đó thúc đẩy tự do trong nghiên cứu rất nhiều. Quỹ tài trợ của quốc gia cũng càng ngày đi theo xu hướng tăng tính không ràng buộc trong nghiên cứu đối với các nhà khoa học, kể cả về mặt tài chính hay thời gian. Riêng về nghiên cứu, Đan Mạch luôn có những chính sách đặc biệt, tạo nên sự thoải mái nhất cho các nhà khoa học. Đan Mạch phân chia rất rạch ròi giữa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng, mỗi loại sẽ có những yêu cầu riêng biệt, họ đầu tư rất nhiều cho nghiên cứu cơ bản vì nó cần thời gian rất dài để tự do phát triển. Từ sự tự do phát triển đó sẽ đem lại những ứng dụng có giá trị cho xã hội

Trong phần giao lưu, chủ nhân giải Nobel cho rằng cần khuyến khích các bạn trẻ tiếp cận sớm và nhiều với hóa học để có những đột phá trong lĩnh vực này. Tại Đan Mạch, hóa học hay các ngành khoa học cơ bản khác cũng không phải là lựa chọn hàng đầu của sinh viên. Phần lớn vẫn thích ngành Y, Luật, Kinh tế hơn cả. Tuy nhiên, các ngành khoa học cơ bản là nền tảng của những ngành khoa học khác. Ông động viên sinh viên hãy theo đuổi lĩnh vực mình yêu thích với tình yêu và sự kiên trì. "Con đường nghiên cứu khoa học rất dài, đôi lúc sẽ gặp ngõ cụt nhưng đừng chán nản hãy bình tĩnh tìm ra phương án giải quyết", Chủ nhân giải Nobel Hóa học 2022 cũng cho rằng các nhà nghiên cứu phải không ngừng đặt câu hỏi, suy nghĩ, tìm vấn đề mới. "Những học sinh đạt điểm cao trong lớp, học giỏi nhưng chỉ làm theo sách vở, thầy cô, chưa chắc đã trở thành nhà nghiên cứu giỏi. Trong khi đó, những em có nhiều đam mê với các lĩnh vực khác nhau nhưng không đạt điểm cao ở trường lại có khả năng trở thành nhà khoa học xuất sắc", ông nói.

GS Morten P. Meldal cùng vợ tặng quà kỷ niệm cho lãnh đạo Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM

PGS.TS Trần Lê Quan - Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, Trưởng Ban chỉ đạo hội thi, cho biết đây là lần đầu tiên một nhà khoa học đoạt giải Nobel Hóa học tới thăm và giảng bài tại trường. Bài giảng giúp thầy trò của trường hiểu hơn về những tiến bộ vượt bậc của lĩnh vực Hóa học Click, nhiều sinh viên Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM và học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu hào hứng đặt câu hỏi với GS Meldal.

Giáo sư Morten Peter Meldal sinh năm 1954 tại Đan Mạch. Ông nhận bằng tiến sĩ ngành kỹ thuật hóa học tại Đại học Kỹ thuật Đan Mạch năm 1986 và thực hiện nghiên cứu sau tiến sĩ chuyên ngành hóa học hữu cơ tại Phòng thí nghiệm Sinh học phân tử tại Đại học Cambridge (Anh), trước khi trở thành giáo sư ngành hóa học tại Đại học Copenhagen (Đan Mạch).

Giải thưởng Nobel Hóa học 2022 vinh danh giáo sư Morten P. Meldal cùng hai nhà khoa học là giáo sư Karl Barry Sharpless - Viện nghiên cứu Scripps và giáo sư Carolyn Ruth Bertozzi - Đại học Stanford, Hoa Kỳ cho các đóng góp đặt nền tảng cho "sự phát triển của hóa học Click và hóa học Sinh trực giao".